کبد چرب متاسفانه یکی از مشکلات شایع در بین ایرانیان است. چرا کبد چرب می‌شود تنها یک پاسخ دارد و آن هم تغذیه نامناسب است و در لابه لای مواد غذایی مضر برای کبد یکی از آنها اصلی‌ترین دلایل ابتلا به “کبد چرب” هستند.
بیماری کبد چرب به هیچ گروهی محدود نمی‌شود و به نظر نمی‌رسد تفاوت‌های جنسیتی مشخصی وجود داشته باشد، اما مطالعات نشان می‌دهد که امریکایی‌های لاتینی به طور نامتناسب تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند. این وضعیت در درجه اول در دوران میانسالی رخ می‌دهد، گرچه کودکان هم ممکن است آن را داشته باشند.
بیماری کبد چرب در آسیا به سرعت در حال افزایش است. کبد چرب ریشه در تغذیه و عادات نادرست غذایی دارد که در تازه‌ترین یافته‌های پژوهشگران اصلی‌ترین عامل اصلی ابتلا به کبد چرب مصرف نوشیدنی‌های شیرین است.
سلول‌های کبد چرب و روندی که موجب چرب شدن کبد می‌شود
نظریه رایج این است که این مشکل به دلیل مقاومت انسولین شروع می‌شود و به نوبه خود اغلب نتیجه چاقی و بافت چربی اضافی در شکم است.
هنگامی که افراد نسبت به انسولین مقاوم هستند، ماهیچه، چربی و کبد به طور طبیعی به انسولین واکنش نشان نمی‌دهند، به این ترتیب میزان هورمون و قند خون، باعث ایجاد سلول‌ها در خون می‌شود در نتیجه خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی افزایش می‌یابد اما مقاومت انسولین یک حالت متابولیکی پیچیده است که شامل افزایش میزان اسیدهای چرب آزاد در خون است.
بیماری کبد چرب وقتی رخ می‌دهد که برخی از مولکول‌های چربی داخل سلول‌های کبد تجمع کنند. وجود این سلول‌های چربی می‌تواند منجر به التهاب کبد و آسیب به بافت اطراف کبد شود.
زمانی که این اتفاق می‌افتد، اگر الکل اضافی درگیر نباشد، به این مشکل استاتو هپاتیت غیر الکلی می‌گویند، به این دلیل که کبد ملتهب است که نام آن به صورت مخفف عبارت است از NASH.
برآوردها کمی متفاوت هستند، اما به نظر می‌رسد که ۵ تا ۱۰ درصد افراد مبتلا به بیماری کبد چرب به رشد و توسعه NASH ادامه می‌دهند.
سیروز غیرقابل برگشت است و منجر به نارسایی کل کبد می‌شود همچنین با افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد همراه است.برخی مطالعات نشان داده‌اند که ۳ % از افراد مبتلا به NASH در حال توسعه سیروز هستند، در حالی که برخی دیگر این اندازه را ۲۶ %می دانند.
هیچ تست یا فاکتور ریسکی وجود ندارد که پیش‌بینی کند چه کسی سیروز را توسعه خواهد داد و چه کسی نه. واضح است که پیش‌بینی NASH بسیار بهتر از استاتو هپاتیت است که نتیجه مصرف الکل سنگین است. شاید نیمی از کسانی که مبتلا به استاتو هپاتیت الکلی هستند (که فاقد یک لغت دستی است) سیروز را توسعه دهند.
علاوه بر مشکلات کبدی، افراد مبتلا به کبد چرب و NASH بیشتر نگران بیماری‌های قلبی و سکته هستند، خطر مرگ آنها از بیماری‌های قلبی و عروقی دوبرابر افرادی است که NASH را ندارند.
یک دلیل ممکن است مربوط به فاکتورهای التهابی و دیگر عوامل پمپ شده توسط سلول‌های کبد مبتلا به چربی باشد که آسیب به درون سرخرگ‌ها را افزایش داده و خون را بیشتر به لخته تبدیل می‌کند، ترکیبی که ممکن است منجر به حمله قلبی یا سکته شود.
کبد چگونه چرب می‌شود؟
سایر اطلاعات درباره کبد چرب
-چاقی شکمی و سندرم متابولیک، مقاومت انسولین را ایجاد می‌کنند.
-مقاومت انسولین در خون میزان اسید چرب را افزایش می‌دهد
-چربی در سلول‌های کبد تجمع می‌یابد
-معمولاً علامتی برای این بیماری وجود ندارد
-کاهش وزن می‌تواند چربی کبد را کم تر کند
-مصرف بیش از حد الکل نیز باعث می‌شود که کبد چرب شود
-چربی در کبد باعث التهاب و آسیب به بافت کبد می‌شود
-اصطلاح پزشکی‌اش استاتو هپاتیت می‌باشد ؛ استاتو هپاتیت که به الکل مربوط نیست، استاتو هپاتیت غیر الکلی، یا NASH می‌باشد.
-نمونه برداری از کبد تنها راه تشخیص قطعی این بیماری است.
-کاهش وزن و ورزش، درمان‌های اصلی هستند.
-آسیب بیشتر کبد به فیبروز کبدی و سیروز منتهی می‌شود
مواردی که باید درباره کبد چرب بدانید
چگونه نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی شکر اضافه شده، می‌توانند منجر به کبد چرب شوند؟
بیش‌ترین افزایش قند خون، ناشی از مصرف نوشیدنی‌های گوناگون است این شامل آب میوه و شیر و همچنین قهوه یا چای با شکر است. غذاهای تهیه شده با قند نیز موجب افزایش سطح قند خون می‌شوند.
وقتی سطح قند خون بالا می‌رود، قند برای انرژی به کار می‌رود و مقدار کمی در ماهیچه و کبد شما ذخیره می‌شود، همانطور که در بخش سلامت نمناک بیان شده است پس از آن، قند اضافی در جریان خون فوراً به نوعی چربی به نام تری گلیسیرید تبدیل می‌شود درست چند دقیقه بعد از خوردن نوشیدنی حاوی شکر، تری گلیسیرید خون افزایش می‌یابد. تری گلیسیریدها پس از آن در سلول‌های چربی، ماهیچه‌ها و در خود کبد ذخیره می‌شوند.
بدن در بسیاری از مناطقش چربی را به عنوان انرژی و عایق ذخیره می‌کند. کبد تا حدی از چربی تشکیل شده است، اما اگر مقدار چربی در کبد بسیار بالا باشد، ممکن است نشانه بیماری کبد چرب باشد.
نوشیدنی‌ها و غذاهایی که منجر به کبد چرب می‌شود
دو نوع بیماری کبد چرب وجود دارد:
بیماری کبد چرب الکلی و بیماری کبد چرب غیرالکلی. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌زند و از انتقال سموم و تولید صفرا برای سیسستم گوارشی جلوگیری می‌کند.
وقتی کبد قادر به انجام موثر این کارها نباشد، فرد را در معرض خطر توسعه مشکلات دیگر در بدن قرار می‌دهد.
یک رژیم غذایی برای بیماران کبد چرب شامل انواع مختلفی از غذاها است. کاهش کالری و خوردن فیبر بالا نقطه شروع خوبی هستند. خوردن غذاهایی حاوی کربوهیدرات پیچیده، فیبر و پروتیین می‌تواند به بدن کمک کند تا احساس سیری داشته و انرژی پایدار را فراهم کند.
برخی افراد تصمیم می‌گیرند برنامه‌های رژیم غذایی خاصی مانند رژیم غذایی گیاهی را دنبال کنند. متخصص رژیم می‌تواند به فرد کمک کند تا یک برنامه رژیم غذایی را فراهم کند که برای سلایق، نشانه‌ها و وضعیت سلامتی فرد مناسب باشد.